روند نزولی رشد نقدینگی در سال جاری/تورم سال آینده کاهشی خواهد بود

صبح امروز علی صالح آبادی رئیس کل بانک مرکزی در نشست مطبوعاتی با اصحاب رسانه اظهار داشت: در رابطه با اهمیت کاهش رشد نقدینگی، با دولت در هماهنگی کامل هستیم و مقرر شده برای تامین نیاز‌های خود از هزینه‌های غیراجتناب‌ناپذیر خود کسر کند و این در حالی است که می‌تواند اوراق دولتی منتشر کند.

کاهش  نرخ رشد نقدینگی در سال جاری به زیر 30 درصد

وی افزود: در بحث آمار‌های کلان اقتصادی، موضوع مهم کنترل نقدینگی و پایه پولی و تورم است، پایه پولی در پایان آبان امسال نسبت به اسفند سال گذشته، 20.5 درصد رشد داشته است. این رقم برای نقدینگی نیز به 20.2 درصد رسیده است.

صالح‌آبادی ادامه داد: در ابتدای دولت رشد دوازده ماهه نقدینگی به 42.8 درصد رسیده بود که الان این رقم 34.3 درصد است که نشان از روند منفی رشد نقدینگی در سال جاری دارد.

رئیس کل بانک مرکزی خاطرنشان کرد: ما از ابتدای سال جاری و اواخر سال گذشته کمیته پولی و نقدینگی را فعال کردیم و این کمیته وظیفه رصد دارد تا بتوانیم تصمیمات درستی بگیریم، بر این اساس برنامه‌ریزی داریم که امسال رشد نقدینگی به زیر 30 درصد برسد.

وی افزود: همچنین در ابتدای سال 1401 برنامه‌ریزی بانک مرکزی و سازمان برنامه و بودجه اینگونه بود تا کمیته مشترک تشکیل دهیم، چراکه رفتار‌های مالی دولت اثر خودش را بر پایه پولی می‌گذارد. یکی از تصمیمات در ابتدای سال این بود که برخلاف سال‌های گذشته، امسال تنخواه پرداخت نکنیم و درنتیجه این اقدام، رشد نقدینگی در فروردین ماه امسال منفی شد.

رئیس کل بانک مرکزی یکی دیگر از موضوعات مهم را خرید ارز‌های ناشی از فروش نفت و فرآورده‌ها از دولت دانست و گفت: طبق قانون باید این ارز‌ها خریداری و در بازار فروخته شود و ریال ناشی از آن در اختیار دولت قرار بگیرد. بر این اساس خالص دارایی‌های خارجی بانک مرکزی در آبان 1401 نسبت به آبان 1400 رشد 17.9 درصدی و نسبت به اسفندماه 1400 رشد 3.8 درصدی داشته که نشان می‌دهد بانک مرکزی عملکرد خوبی در فروش ارز‌های دولت داشته است.

صالح آبادی ادامه داد: موضوع دیگر، مطالبات بانک مرکزی از دولت است که در این زمینه تلاش شده از سپرده‌های دولت نزد بانک مرکزی استفاده شود.

وی درمورد ریپو هم توصیح داد: عملیات ریپو در ماه‌های اخیر روند کاهشی داشت. البته اخیرا مقداری افزایش یافت که علت آن این بود که جمع آوری منابع بانک مرکزی از بازار افزایش یافت و ما ناچار بودیم برای تامین نقدینگی بازار این سیاست پولی را اجرا کنیم.

رئیس شورای پول و اعتبار درباره موضوع کسری بودجه نیز گفت: بانک مرکزی با همکاری وزارت اقتصاد و سازمان برنامه و بودجه به شدت به دنبال عدم استقراض دولت از بانک مرکزی است و رئیس سازمان برنامه و بودجه شخصا این موضوع را دنبال می‌کند تا کسری بودجه کنترل شود. از طرفی امسال هم درآمد‌های نفتی و هم مالیاتی نسبت به پارسال افزایش یافته و بخشی از منابع بودجه هم از طریق اوراق تامین می‌شود. در کنار این موارد انضباط مالی دولت هم  پیگیری می‌شود که همه این موارد باعث می‌شود کسری بودجه صورت نگیرد و برای استقراض مراجعه نشود.

 رصد ماهانه عملکرد بانک‌ها در فروش اموال مازاد

وی در ادامه با اشاره به موضوع مهم کنترل ترازنامه بانک‌ها گفت: بانک مرکزی برای کنترل نقشی که بانک‌ها در خلق پول و افزایش نقدینگی دارند، بر اساس شاخص کملز بانک‌ها را رتبه بندی کرد و رشد ترازنامه بین 1.5 تا 2.5 درصد را برای بانک‌ها معین کرد که البته این نرخ برای بانک‌های قرض‌الحسنه بیش از 4 درصد است.

رئیس کل بانک مرکزی با بیان اینکه نرخ ذخیره قانونی بانک‌های متخلف افزایش می‌یابد، ادامه داد: در مورد بانک‌ها، برنامه اصلاحی برای هر بانک تعریف کردیم تا متناسب با هر بانک اصلاحات انجام شود تا وضعیت بانک بهبود پیدا کند.

وی تصریح کرد: در بخش تسهیلات، سامانه سمات را داریم که در این سامانه به هر تسهیلاتی یک کد اختصاص پیدا می‌کند. همچنین بر مصرف تسهیلات نظارت داریم تا در جای خودش مصرف شود. این درحالی است که اصلاح ساختار دارایی بانک اهمیت دارد. در بحث فروش اموال مازاد بانک‌ها، دستورالعمل‌ها ابلاغ شده و ماهانه این فروش اموال را رصد می‌کنیم.

صالح‌آبادی یادآور شد: همچنین دستورالعمل دارایی‌های ثابت بانک‌ها بازنگری شد و در خصوص کفایت سرمایه بانک‌ها به گونه‌ای برنامه‌ریزی شده تا بانک‌ها نسبت به واگذاری اموال مازاد تشویق شوند.

وی افزود: امسال 62همت اوراق مالی اسلامی منتشر و از این رقم تنها 18 همت را بانک‌ها خریداری کردند که این رقم 28.9 درصد از کل اوراق منتشر شده است.

کاهش 20 واحد درصدی تورم سالانه در دولت سیزدهم

رئیس شورای پول و اعتبار درباره آمار تورم نیز گفت: تورم 12 ماهه مصرف کننده در ابتدای دولت 59.3 درصد بود که در آبان ماه به 39.9 درصد کاهش یافته است. تورم نقطه به نقطه هم از 59.4 به 44.3 درصد کاهش یافته است. گرچه تورم 39 درصدی هنوز بالا است.

وی یادآور شد: تورم نقطه به نقطه اسفندماه به 29.5 درصد رسیده بود که در صورت نبود این عوامل، تورم امسال به زیر 30 و حتی کمتر از 25 درصد می‌رسید. البته برای سال آینده این موضوع تکرار نمی‌شود و تورم سال آینده کاهشی خواهد بود.

صالح‌آبادی درباره تورم تولیدکننده هم عنوان کرد: تورم تولیدکننده در ابتدای دولت 82.2 درصد بود که به 39.1 درصد کاهش یافته است. تورم نقطه به نقطه نیز اوایل اردیبهشت 1400 بالغ بر 102 درصد بود که به حدود 39 درصد کاهش یافته است.

وی با اشاره به عوامل تورم اعم از تورم ناشی از عرصه، تقاضا و انتظارات بیان کرد: بخشی که در اختیار دولت است مانند کنترل نقدینگی را طبق برنامه دنبال می‌کنیم.

رئیس کل بانک مرکزی تاکید کرد: رسانه‌ها می‌توانند نقش مهمی در کنترل انتظارات تورمی داشته باشند.

پرداخت 96 هزار میلیارد تومان وام ازدواج از ابتدای سال

صالح آبادی با اشاره به تسهیلات تکلیفی برای بانک‌ها اظهارکرد: برای بودجه سال آینده عدد کلی در لایحه دولت پیشنهاد داده ایم و از مجلس انتظار داریم که در چارچوب این عدد تسهیلات تکلیفی را تعیین کنند چرا که برنامه پولی بانک مرکزی هم بسیار مهم است و باید بتوانیم براساس آن پیش برویم. تلاش بانک‌ها این است که تا پایان سال تسهیلات تکلیفی خود را محقق کنند.

وی ادامه داد: از ابتدای امسال تا 26 آذر امسال 197 هزار فقره به ارزش 96 هزار میلیارد تومان وام قرض‌الحسنه ازدواج پرداخت شده است که این میزان در کل سال گذشته 80 هزار میلیارد تومان بوده است.

رئیس کل بانک مرکزی ادامه داد: همچنین شبکه بانکی در 9 ماهه امسال 595هزار فقره به ارزش 24 هزار میلیارد تومان وام فرزندآوری پرداخت کرده است.

وی تاکید کرد: در حال حاضر تسهیلات تکلیفی پرداخت شده به مصرف‌کننده نهایی 15.8 درصد از کل تسهیلات شبکه بانکی است. تا آبان ماه امسال کل تسهیلات پرداختی 2600 همت بوده که رشد 44.7 درصد داشته است. همچنین 76.3 درصد تامین سرمایه در گردش بنگاه‌های اقتصادی بوده است.

رئیس شورای پول و اعتبار تاکید کرد: در 9ماهه ابتدایی امسال 90 همت تسهیلات به دانش‌بنیان‌ها پرداخت شده درحالی که در کل سال 1400 این میزان معادل 66 همت بود. صالح آبادی گفت: 35 همت برای افزایش سرمایه بانک‌های دولتی و شبه دولتی در نظر گرفته ایم.

وی با اشاره به هدایت اعتبار به سمت بخش‌های مولد اظهار کرد: اوراق گام یکی از این ابزارهاست که به طور کلی بیش از 50 همت اوراق گام منتشر شده که عمدتا از تیرماه امسال بعد است.

صالح‌آبادی در پاسخ به پرسش ایبِنا مبنی بر ضرورت اجرای دستورالعمل وام‌های خرد به بانک‌ها گفت: تسهیلات تا 200 میلیون تومان را جزو وام‌های خرد می‌دانیم که با انواع وثائق پرداخت آن را تسهیل کردیم، اما واقعیت این است که تسهیلات تکلیفی روی دوش نظام بانکی بسیار سنگین است بنابراین بانک‌ها متناسب با منابع و مصارف خود تسهیلات پرداخت خواهند کرد.

کاهش شدید آمار چک‌های برگشتی/ امنیت سامانه‌های بانکی بسیار بالاست

رئیس کل بانک مرکزی به اجرای قانون جدید چک هم اشاره کرد و گفت: دستاورد‌های این قانون بسیار قابل توجه بود که یکی از آن‌ها کاهش شدید چک‌های برگشتی است. به گفته وی قانون سامانه‌های فروشگاهی و پیوستن به پنجره خدمات هوشمند دولت از دیگر اقدامات بانک مرکزی است.

وی تاکید کرد: امنیت سامانه‌های بانکی بسیار قابل قبول و بالاست و هیچگونه نگرانی وجود ندارد.

صالح آبادی گفت: سامانه وام ازدواج و فرزندآوری را در بانک مرکزی فراهم کردیم. بانک به بانک، شعبه به شعبه می‌دانیم که چه میزان وام پرداخت شده و مشخص است عملکردش در خصوص وام ازدواج و فرزندآوری چگونه است. همچنین هر بانک هم می‌تواند عملکرد خودش را ملاحظه کند.

همگام با کشور‌های پیشرفته در راه‌اندازی پول دیجیتال

رئیس کل بانک مرکزی تصریح کرد: امسال در شهریور ماه ریال دیجیتال را به صورت آزمایشی در دو بانک و فروشگاه راه اندازی کردیم؛ و اشکالات در اجرا برطرف شده است. این درحالی است که در این خصوص همگام با کشور‌های پیشرفته جلو می‌رویم. همچنین سند باکس بانک مرکزی نیز امسال برای استارت آپ‌ها راه‌اندازی شد.

تامین ارز 46.5 میلیارد دلاری از ابتدای امسال

وی در ادامه در خصوص بازار ارز گفت: در این حوزه، بازار‌های مختلفی داریم. به گونه‌ای که در سامانه نیما واردات رسمی کشور تامین مالی و ارزی صورت می‌گیرد و ارز مورد نیاز به خوبی تأمین می‌شود. همچنین بازار متشکل ارزی را داریم که با قوت کار می‌کند و اسکناس ارزی را تامین می‌کند.

رئیس کل بانک مرکزی با بیان اینکه بازار دیگری هم به نام بازار غیررسمی داریم که معاملات حواله، اسکناس و یا بعضاً فردایی در آن صورت می‌گیرد، گفت: آنچه به عنوان نرخ غیررسمی یاد می‌شود بازاری است که عمق آن به طور دقیق مشخص نیست. حتی در معاملات فردایی اساسا ارزی معامله نمی‌شود و به نوعی شرط بندی روی نرخ است و در حقیقت مابه‌التفاوت ارز به صورت ریال مبادله می‌شود و حجم بسیار پایینی دارد.

 صالح‌آبادی تاکید کرد: آنچه تقاضای ارز تجاری را مشخص می‌کند سامانه نیما است که آمار قابل قبولی دارد. تا الان 32.1 میلیارد دلار در سامانه نیما معامله شده است که نسبت به 19.6 میلیارد دلار معاملات سال گذشته، 64.5 درصد بیشتر شده است.

وی افزود: 46.5 میلیارد دلار تامین ارز از ابتدای سال داشتیم. این در حالی است که از ابتدای سال 2.1 میلیارد دلار در بازار متشکل معامله شده است؛ بنابراین در بخش واردات کالا 46.5 میلیارد دلار تامین ارز شده و در بخش اسکناس نیز 2.1 میلیارد دلار معامله شده است.

عالی‌ترین مقام سیاست‌گذاری پولی کشور با اشاره به اینکه منکر نرخ‌های غیررسمی نیستیم، گفت: در ماه‌های اخیر با همکاری سایر نهاد‌ها اقدامات خوبی صورت گرفته است، اما باید توجه شود که بازار غیر رسمی محدود و غیرشفاف است و بازار نیما است که نیاز‌های اصلی کشور را تامین می‌کند، بنابراین باید متوجه باشیم چه چیزی را تحلیل می‌کنیم. در بازار ارز اعم از حواله و اسکناس نیاز‌های کشور به خوبی در حال تامین است.

رئیس کل بانک مرکزی ادامه داد: البته برخی منتقدان می‌گویند آقای صالح آبادی چرا فقط اطلاعات بازار نیما را ارائه می‌کند؛ بله! بازاری که باید مورد توجه قرار بگیرد بازار نیما است که هم شفاف است و هم حجم معاملات بسیار بیشتری نسبت به بازار غیررسمی دارد و از سوی دیگر عواملی مانند قاچاق و تقاضای خروج سرمایه بر آن اثرگذار است.

صالح‌آبادی افزود: اخیرا برخی رسانه‌ها از طرف من اعلام کردند که علت افزایش نرخ ارز ناآرامی‌ها بوده است. بله من گفتم که نا آرامی‌ها بر نوسانات همه بازار‌ها از جمله بازار ارز تاثیر گذار بود، اما تنها عامل نبوده است.

ضرورت استفاده از ابزار نرخ سود برای تقویت ارزش پول ملی

رئیس کل بانک مرکزی در ادامه در پاسخ به سوالات خبرنگاران گفت: در خصوص نرخ سود بانکی باید توجه داشت که در بیش از 90 کشور دنیا اصلاح نرخ سود بانکی را شاهد بودیم. به عنوان نمونه در روسیه نرخ بهره از 9.5 درصد یک شبه به 20 درصد افزایش یافت و در نهایت منجر به تقویت روبل روسیه شد. همچنین در آمریکا نرخ بهره به بیش از 4 درصد رسیده است.

وی افزود: در کشور ما به مقوله نرخ سود به عنوان یک ابزار سیاست پولی نگاه نشده است. در سال 96 و به صورت محدود در سال 99 اصلاح نرخ سود بانکی داشتیم و از آن موقع اصلاحی نشده است. ما معتقدیم که باید از این ابزار نرخ سود استفاده کنیم. البته شورای پول و اعتبار باید تصمیم بگیرد.

به گفته رئیس کل بانک مرکزی افزایش سرمایه بانک‌ها منجر به افزایش پایه پولی نخواهد شد و دولت قصد دارد به بانک‌ها سهام بدهد و بانک‌ها اختیار داشته باشند تا سهام مورد نظر را در بازار بفروشند.

علت عدم انتشار گزارش آمار تورم توسط بانک مرکزی

صالح آبادی درباره انتشار آمار‌هایی مانند میزان فروش نفت و نرخ تورم نیز گفت: آمار فروش نفت محرمانه است و اعلام رسمی نمی‌شود.

وی همچنین در خصوص انتشار آمار تورم نیز گفت: در بانک مرکزی آمار تورم تولید می‌شود و می‌توانیم منتشر کنیم. اما با توجه به مصوبه‌ای که در گذشته بود، مرکز آمار، جزییات گزارش آمار تورم را منتشر می‌کند.

تورم هنوز بالاست و باید کاهش یابد

رئیس کل بانک مرکزی با تاکید بر اینکه خط قرمز ما با دولت کنترل نقدینگی است، گفت: با دولت در هماهنگی کامل هستیم و مقرر شده برای تامین نیاز‌های خود از هزینه‌های غیراجتناب‌ناپذیر خود کسر کند و ضمن اینکه می‌تواند اوراق دولتی منتشر کند.

صالح آبادی گفت: ما آثار تورمی حذف ارز 4200 تومانی را می‌دانستیم، اما ضرورت داشت تا انجام شود.

وی افزود: اینکه پرسیده می‌شود چرا مردم کاهش تورم را حس نمی‌کنند باید گفت که اگرچه روند رشد تورم کاهشی شده، اما هنوز هم تورم بالاست و باید کاهش یابد.

روش‌های تامین مالی ساخت مسکن باید متنوع شود

رئیس کل بانک مرکزی در بخش دیگری از پاسخ به سوالات خبرنگاران اظهار داشت: تسهیلات تکلیفی قرار نیست کاهش یابد و حتی در خصوص تسهیلات تکلیفی و همچنین وام ازدواج با نسبت مشخص افزایش می‌یابد.

وی ادامه داد: تسهیلات 360 همت نهضت ملی مسکن که در قانون گفته شده است باید در نظر داشت که اگر مانده تسهیلات را در نظر بگیریم، مانده تسهیلات 16 تا 17 درصد می‌شود. همچنین باید توجه داشت که بانک‌ها در مواردی همچون مصالح هم که تسهیلات می‌دهند در همین بخش لحاظ می‌شود.

صالح آبادی تصریح کرد: به هرحال باید توجه داشت که نظام بانکی برای پرداخت تسهیلات مسکن، توان مشخصی دارد و لذا باید روش‌های تامین مالی ساخت مسکن را متنوع کنیم و این موضوع را به وزارت راه و شهرسازی هم اعلام کرده ایم و پیشنهادات را هم به دولت ارائه کرده‌ایم.

 وی درباره برداشت دولت از سپرده شرکت‌های دولتی نزد بانک مرکزی گفت: این کار طبق قانون قابل انجام است به شرطی که دولت آن را جایگزین کند.

رئیس کل بانک مرکزی همچنین درمورد درج نرخ دلار 4200 تومانی در سایت بانک مرکزی توضیح داد: علت این است که بخشی از ارز دارو همچنان با این نرخ پرداخت می‌شد، اما پس از جلسه شورای پول و اعتبار در مورد اصلاح این نرخ تصمیم گیری خواهد شد.

ضرورت تصویب قانون مالیات بر عایدی سرمایه

وی با اشاره به ضرورت تصویب قانون مالیات بر عایدی سرمایه گفت: در دنیا بخشی از فعالیت‌های سفته‌بازی از طریق شفافیت جریان وجوه در اقتصاد و بخشی هم از طریق مالیات بر فعالیت‌های سفته‌بازی بازی کنترل می‌شود. البته کسی نمی‌گوید این فعالیت‌ها انجام نشود، ولی باید مالیات بیشتری نسبت به تولید گرفته می‌شود و کشور‌های پیشرفته با همین کار، باعث حرکت سرمایه به شما تولید شده‌اند.

آزادسازی دلار‌های ایران در کره به کجا رسید؟

صالح آبادی در پاسخ به سوالی درباره منابع بلوکه شده ایران اظهار داشت: آزادسازی دلار‌های ایران در کره جنوبی موضوعی است که در حال پیگیری است و رفت و آمد‌های منطقه‌ای هم داشته‌ایم. تاکید داریم که روی اصل موضوع توافق وجود دارد منتهی در بحث حساب‌های مقصد بحث داریم. به گونه‌ای که در ابتدا این حساب‌ها دچار تغییر شده بود. پول باید از حساب‌های کره به حساب‌هایی منتقل شود تا بتوان به شکل مطلوبی برای نیاز‌های کشور استفاده شود.

وی افزود: 1.6 میلیارد دلار از منابعی که غیرقابل استفاده بود، امسال استفاده شد. این درحالی است که این رقم سال گذشته 300 میلیون دلار بود

روند نزولی رشد نقدینگی در سال جاری/تورم سال آینده کاهشی خواهد بود